Mae Dyfodol i’r Iaith wedi deillio o’r canfyddiad fod yna chwyldro wedi digwydd yng Nghymru dros yr hanner canrif diwethaf o ran sefydliadau gwleidyddol ac agweddau poblogaidd. Adeg traddodi ‘Tynged yr Iaith’ nid oedd yna Swyddfa Gymreig, hyd yn oed, heb sôn am ddeddfwrfa a Llywodraeth Gymreig nerthol.
Ni chafwyd er hynny chwyldro cymesur yn agweddau, trefniadaeth a dulliau y mudiad iaith. Mae’r Cymry Cymraeg yn dal i’w hystyried eu hunain yn ymylol; yn bobl heb eu sefydliadau gwladwriaethol eu hunain. Hyn er gwaetha’r ffaith na fu neb yn fwy creiddiol i’r broses o lunio’r sefydliadau cenedlaethol democrataidd na’r Gymru Gymraeg. Yn wir, eironi chwerw’r sefyllfa bresennol yw ei bod yn anodd meddwl am garfan o bwys ym mywyd Cymru sydd wedi gwneud llai o ddefnydd o’r cyfleon a grëwyd trwy sefydlu’r Cynulliad Cenedlaethol a Llywodraeth Cymru na chefnogwyr yr iaith. Er bod buddiannau myrdd o achosion yn cael eu cynrychioli ym Mae Caerdydd gan wahanol lobïwyr, nid oes unrhyw un yno’n gweithio’n llawn amser yn codi llais o blaid y Gymraeg.
Cyfarfod Cyffredinol Dyfodol
Daeth dros drigain o aelodau a chefnogwyr ynghyd yn Aberystwyth ar yr 20fed o Hydref ar gyfer cyfarfod cyffredinol mudiad iaith Dyfodol. Fe etholwyd Bethan Jones Parry yn ddiwrthwynebiad yn Llywydd cyntaf y mudiad.
Yn ogystal etholwyd deg o gyfarwyddwyr i’r mudiad fydd yn gweithredu fel pwyllgor gwaith. Y deg yw: Heini Gruffudd, Simon Brooks, Elin Walker Jones, Elin Wyn, Emyr Lewis, Eifion Lloyd Jones, Meirion LLywelyn, Richard Wyn Jones, Huw Ll. Edwards ac Angharad Mair. Heini Gruffudd fydd cadeirydd y Bwrdd.
Fe gytunwyd hefyd y bydd Myrddin ap Dafydd, Cynog Dafis, Angharad Dafis a Robat Gruffudd yn aelodau craidd y mudiad. Ni fydd modd i’r mudiad newid ei amcan o weithredu er lles y Gymraeg heb cydsyniad yr aelodau craidd.
Siaradwyr – Cyfarfod Cyffredinol
Fe fydd cyfarfod cyffredinol cyntaf Dyfodol yn cael ei gynnal ar yr 20fed o Hydref yn Aberystwyth.
Cadeirydd y cyfarfod fydd Angharad Mair ac ymhlith y siaradwyr bydd yr Athro Richard Wyn Jones o Brifysgol Caerdydd a Kathryn Jones o Gwmni Iaith fydd yn trafod sefyllfa’r Gymraeg heddiw.
Fe fydd trafodaeth hefyd gydag Dr Elin Royles o Brifysgol Aberystwyth, Rebecca Williams (UCAC) a Llyr Roberts, (Positif) ar beth yn union yw lobio yng Nghymru heddiw.
Fe fydd cyfle hefyd i aelodau gyfrannu i drafodaeth eang ar raglen waith y mudiad.
Mae’r cyfarfod yn cael ei gynnal yng Nghanolfan Arad Goch, Aberystwyth i ddechrau am 11am ar yr 20fed o Hydref. Fe ddarperir cinio am bris rhesymol.