Archifau Categori: Ymgynghori

YMGYNGHORIAD CYNLLUNIO ADFERIAD Y GYMRAEG PWNC TRAFOD 1: LLEDAENU DEALLTWRIAETH O’R GYMRAEG

Ateb

Dros y misoedd nesaf, bydd Dyfodol i’r Iaith yn ymgynghori ar ein hargymhellion polisi a grynhoir yn y ddogfen, Cynllunio Adferiad y Gymraeg. Rydym yn awyddus iawn i dderbyn eich barn ar y gwahanol elfennau sydd yn greiddiol i dwf y Gymraeg ac sydd angen sylw gan y Llywodraeth a’r gwleidyddion.

Byddwn yn canolbwyntio ar wahanol bynciau dros yr wythnosau nesaf, gan gychwyn gydag Ymwybyddiaeth Iaith – sut i ennyn brwdfrydedd dros y Gymraeg ac ennill cyfeillion newydd i’r iaith. Ceir manylion llawn yn y ddogfen Cynllunio Adferiad y Gymraeg sydd i’w gweld ar flaen ein gwfan. Isod, ceir grynodeb o argymhellion y ddogfen ynglŷn â lledaenu dealltwriaeth o’r Gymraeg a rhai cwestiynau sydd angen eu gofyn.

Yn y pen draw, ein bwriad yw cyflwyno argymhellion cadarn i’r Pleidiau wrth iddynt baratoi ar gyfer Etholiadau’r Cynulliad yn 2021.

Mae’n gyfnod ansicr i ni i gyd, ond bydd yr hinsawdd anodd o’n blaenau yn gofyn am flaenoriaethau cadarn.

Gobeithiwn yn fawr y byddwch yn cyfrannu at ein sgwrs. Byddwn yn ddiolchgar iawn o glywed gennych.

Cysylltwch â ni yn ddiymdroi, felly:

[email protected]

neu ffoniwch 01248 811798

 

PWNC TRAFOD 1: LLEDAENU DEALLTWRIAETH O’R GYMRAEG

 Yr Egwyddor:

Mae’n hanfodol bod y genedl yn deall ystyr creu miliwn o siaradwyr, a’u bod yn cefnogi’r fenter. Mae hynny’n golygu dangos arwyddocâd y Gymraeg i fywyd y genedl, pam mae ei hadfer yn bwysig ac yn gyffrous, pam mae meddu arni yn fanteisiol, a sut y bwriedir mynd ati. Mae’n golygu esbonio sut mae dwyieithrwydd yn gweithio mewn gwirionedd, rhoi bri ar yr iaith a chodi hunan-hyder ei siaradwyr drwy ei hyrwyddo a’i marchnata ymhob dull a modd.

Cam sylfaenol felly yw rhaglen gynhwysfawr o addysgu ieithyddol a hyrwyddo’r iaith ar bob lefel, o’r bôn i’r brig.

YDYCH CHI’N CYTUNO Â’R EGWYDDOR HWN? OES GENNYCH UNRHYW SYLWADAU?

Y Nod:

  • Sicrhau bod pawb yng Nghymru (boed yn siaradwyr Cymraeg, yn ddi-Gymraeg neu’n ddysgwyr) yn derbyn neges gadarnhaol, ymarferol a rhagweithiol ynglŷn â gwerth ac arwyddocâd y Gymraeg. Awgrymwn fynd i’r afael â hyn drwy gyfrwng Strategaeth Ymwybyddiaeth Iaith gynhwysfawr.
  • Er mai’r un fyddo’r neges i bawb yn y bôn, bydd angen ystyried sut i deilwra’r neges i wahanol bobl ac ystyried y cyfryngau gorau i drosglwyddo’r neges.

YDYCH CHI’N CYTUNO Â’R NOD A’R ANGEN I DARGEDU’R NEGES?

Meysydd Trafod:

Byddwn yn gwerthfawrogi eich sylwadau a’ch mewnbwn ar yr argymhellion canlynol. Byddwn hefyd yn ddiolchgar os byddech yn rhannu unrhyw brofiadau o godi Ymwybyddiaeth Iaith.

  • Mae angen rhaglen gyffredinol genedlaethol i godi Ymwybyddiaeth Iaith: ymgyrch gan y Llywodraeth fyddo’n targedu’r cyfryngau, y cyfryngau cymdeithasol a mannau cyhoeddus.
  • Mae angen rhannu’r neges gyda theuluoedd (rhieni, darpar-rieni, gofalwyr, neiniau a theidiau) a roi pwyslais ar fanteision a phwysigrwydd defnyddio’r Gymraeg ar yr aelwyd a throsglwyddo’r iaith i’r genhedlaeth nesaf.
  • Y sector gyhoeddus. Gofynnir i gyrff sy’n gorfod cydymffurfio â’r safonau iaith roi hyfforddiant Ymwybyddiaeth Iaith i’w staff. Byddwn yn edrych ar sut y gallwn gael y gorau o’r gofyn statudol hwn.
  • Y sector breifat a gwirfoddol. Pa adnoddau a chanllawiau sydd angen eu datblygu er mwyn sicrhau bod cyrff a busnesau (bach a mawr) yn ymwybodol o’u cyfraniad i ffyniant y Gymraeg?
  • Pobl ifanc. Sut gallwn hybu brwdfrydedd tuag at yr iaith ymysg pobl ifanc? Credwn fod y cyfryngau cymdeithasol yn ogystal â gweithgareddau hamdden yn allweddol i hyn.

PA GRWPIAU ERAILL FYDD ANGEN EU HYSTYRIED?

OES GENNYCH CHI UNRHYW SYNIADAU NEU BROFIAD O GODI YMWYBYDDIAETH IAITH YMYSG UNRHYW UN (NEU ARALL) O’R UCHOD Y BYDDWCH YN FODLON EU RHANNU GYDA NI?

OES GENNYCH CHWI UNRHYW SYLWADAU PELLACH AR SUT I GODI YMWYBYDDIAETH O’R GYMRAEG?

EDRYCH TUAG AT DDYFODOL Y GYMRAEG Y TU HWNT I’R ARGYFWNG

Ateb

Mewn cyfnod digynsail o bryder ac ansicrwydd, daw’n gynyddol bwysig i ni gadw’n bositif ac edrych ymlaen at gyfnod gwell. Dros y misoedd nesaf, bydd Dyfodol i’r Iaith yn parhau i weithredu’n gadarnhaol a chreadigol dros y Gymraeg yn wyneb argyfwng dirdynnol Covid-19, gan sicrhau na fydd yr iaith yn cael ei hanwybyddu dros y cyfnod dyrys hwn.

Byddwn yn lansio ein dogfen polisi, Cynllunio Adferiad y Gymraeg ar lein dydd Gwener (Ebrill 3) ac yn rhannu’r testun gydag Aelodau’r Cynulliad a mudiadau sy’n cefnogi’r Gymraeg. Dyma ein glasbrint ar gyfer Strategaeth gadarn i’r Gymraeg. Mae holl argymhellion y ddogfen yn seiliedig ar yr egwyddor o gynllunio ieithyddol cynhwysfawr a chreu strwythurau addas i ymgymryd â’r gwaith.

Drwy gyfrwng ein gwefan a’r cyfryngau cymdeithasol byddwn yn cyhoeddi cyfres o destunau trafod sy’n codi o Gynllunio Adferiad y Gymraeg. Apeliwn am sylwadau a syniadau gan bawb er mwyn annog trafodaeth ar beth yw blaenoriaethau ac anghenion y Gymraeg.

Mae hwn yn gyfnod anodd i ni i gyd, ond credwn ei fod hefyd yn gyfle i ni feddwl, myfyrio a gobeithio am well byd. Estynnwn wahoddiad i chwi i gyd ddychmygu a chynllunio ar gyfer adferiad y Gymraeg mewn byd fydd yn rhydd o fygythiad Covid-19.

CRYNODEB O’R DDOGFEN:

Mae Cynllunio Adferiad y Gymraeg yn cynnig ymateb i’r her o sicrhau twf y Gymraeg drwy ddefnyddio egwyddorion cydnabyddedig Cynllunio ieithyddol cynhwysfawr er mwyn gwrthdroi shifft iaith a chreu cymunedau o siaradwyr Cymraeg. Mae’n nodi hanfod y meysydd canlynol:

  • Lledaenu dealltwriaeth o bwysigrwydd y Gymraeg
  • Rôl y drefn addysg blynyddoedd cynnar ac addysgofal
  • Y gyfundrefn Addysg Statudol, Bellach ac Uwch
  • Datblygu’r Gymraeg ymysg rhieni, y gweithlu ac yn y gweithle
  • Hyrwyddo defnydd y Gymraeg ym mhob agwedd o fywyd dydd-i-ddydd
  • Gwarchod y Gymraeg fel iaith gymunedol gyffredin yn ei chadarnleoedd
  • Defnyddio technoleg a’r cyfryngau i gefnogi’r Gymraeg
  • Cynllunio ieithyddol – gweithredu’r egwyddorion a chyd-lynu’r arbenigedd mewn modd integredig a chreadigol
  • Mynnu ar strwythurau cadarn a grymus i roi’r gofynion ar waith

 

GALW AM FFRAMWAITH DATBLYGU CENEDLAETHOL SY’N CYFRANNU AT FFYNIANT Y GYMRAEG

2

Yn ystod yr haf eleni, disgwylir cyhoeddi’r Fframwaith Datblygu Cenedlaethol 2020-2040. Dyma’r ddogfen fydd yn gosod y cyfeiriad ar gyfer cynllunio gwlad a thref drwy Gymru gyfan, ac yn ôl y mudiad Dyfodol i’r Iaith, caiff ddylanwad sylweddol ar yr iaith Gymraeg.

Dywed Wyn Thomas, aelod o Fwrdd Dyfodol:

“Y Fframwaith hwn fydd y glasbrint ar gyfer cynllunio dros fwyafrif cyfnod Strategaeth y Gymraeg, ac felly byddai rhywun yn disgwyl iddo gyfrannu’n rhagweithiol tuag at y nod o greu miliwn o siaradwyr y Gymraeg. Yn anffodus, mae’r ddogfen ar ei ffurf bresennol yn colli sawl cyfle i wneud hynny.

Ni rodda’r Fframwaith unrhyw ystyriaeth arbennig i gadarnleoedd y Gymraeg, er enghraifft, ac yn wahanol i faterion amgylcheddol, nid oes gan y Gymraeg Ymgynghorai Statudol i warchod ei buddiannau. Credwn y dylai Comisiynydd y Gymraeg dderbyn y cefnogaeth angenrheidiol i ymgymryd a’r gwaith pwysig ac arbenigol hwn.

Wrth i’r Senedd drafod y Fframwaith dros y misoedd nesaf, ofnwn y gwnaiff y diffyg gwarchodaeth ac arbenigedd hyn arwain at danseilio’r ystyriaeth a roddir i’r Gymraeg ac i’r cyfleoedd i’w chryfhau o fewn y gyfundrefn gynllunio. Mae’n argoeli’n ddrwg nad yw’r Gweinidog Tai a Llywodraeth Leol yn barod i’n cyfarfod ein mwyn trafod ein sylwadau.

Ofnwn y gwnaiff y gwaith craffu manwl sy’n angenrheidiol o safbwynt y Gymraeg ddisgyn ar ysgwyddau nifer fach o Aelodau Cynulliad ac mae’r berthynas rhwng cynllunio gwlad a thref a’r Gymraeg yn rhy bwysig i hynny – mae’n fater o bwys strategol i’r genedl gyfan.

Mae Dyfodol wedi ysgrifennu at bob Aelod o’r Cynulliad i bwyso’r mater, codi ymwybyddiaeth ac amlygu’r egwyddor sylfaenol o drefn cynllunio sy’n ategu ymrwymiad y Llywodraeth i’r Gymraeg .”