DYFODOL YN GALW AM GYLLID DIGONOL I LYFRGELL GENEDLAETHOL CYMRU

Mae Dyfodol wedi ysgrifennu at Dirprwy Weinidog dros Ddiwylliant, Chwaraeon a Thwristiaeth yn galw am gyllid digonol i Lyfrgell Genedlaethol Cymru. Dyma’r dadleuon:

Gwrthwynebwn unrhyw doriadau pellach fyddo’n bygwth dyfodol sefydliad sydd mor allweddol i hanes, diwylliant ac yn wir, hunaniaeth y genedl.

Mewn cyfnod lle cydnabyddir grym a gwerth hanes a diwylliant a phan geir ymdrechion taer ac angenrheidiol i adfer ac unioni gwerth diwylliannau a safbwyntiau a wthiwyd i’r ymylon, credwn y daw’r cysyniad o Lyfrgell Genedlaethol sy’n gwarchod holl ddiwylliannau Cymru yn bwysicach fyth i’n hymwybyddiaeth o bwy ydym a’n lle yn y byd.

Fel mudiad sy’n lobïo er lles yr iaith Gymraeg, yna’n amlwg y llên, hanes a’r creiriau sy’n ymwneud â’r iaith honno fyddo agosaf at ein calonnau a’r hyn a ddymunwn eu cadw a’u dehongli ar gyfer cenedlaethau’r dyfodol. Yn achos y Llyfrgell Genedlaethol, rhaid cydnabod yn ogystal bod unrhyw fygythiad i’r sefydliad yn fygythiad nid yn unig i hanes a diwylliant yr iaith Gymraeg ond i holl ddiwylliant a diwylliannau Cymru.

Mwy yn hytrach na llai o staff ac adnoddau fydd angen os yw’r Llyfrgell am gyflawni ei swyddogaeth allweddol yn gytbwys a chynhwysol. Nodwn a gresynwn at yr arbenigedd a gollir yn sgil y diswyddiadau, yn ogystal â cholled swyddi o fewn sefydliad a arferai roi bri ar y Gymraeg fel iaith gwaith.

Ni allwn weld unrhyw gyfiawnhad dros y fath niwed a byddwn yn falch iawn o dderbyn eich sylwadau ar y sefyllfa drwblus hon,

YMGYNGHORIAD CYNLLUNIO ADFERIAD Y GYMRAEG PWNC TRAFOD 2: CREU SIARADWYR – (i) Y BLYNYDDOEDD CYNNAR

Ail destun trafod ein hymgynghoriad ar Gynllunio Adferiad y Gymraeg yw maes allweddol y blynyddoedd cynnar.

Fel o’r blaen, byddwn yn ddiolchgar iawn o dderbyn eich sylwadau, awgrymiadau ac unrhyw brofiadau ymarferol perthnasol sydd gennych i’w rhannu â ni. Mae croeso i chwi ddefnyddio’r templed cwestiynau isod neu anfon eich sylwadau atom ar unrhyw ffurf arall.

Nodwn yn ogystal bod Llywodraeth Cymru ar hyn o bryd yn ymgynghori ar Bolisi Cenedlaethol ar drosglwyddo’r Gymraeg a’i defnydd mewn teuluoedd (dyddiad cau: Mai 5ed 2020). Efallai byddwch yn awyddus i gyfrannu at yr ymgynghoriad hwn yn ogystal; os felly, mae croeso i chwi rannu eich sylwadau â ninnau hefyd.

Isod, ceir grynodeb o ofynion Dyfodol ynglŷn â chreu siaradwyr yn ystod y blynyddoedd cynnar. Os ydych am weld y ddogfen, Cynllunio Adferiad y Gymraeg yn ei chrynswth, mae copi ar gael i’w darllen ar ein gwefan, dyfodol.net

Edrychwn ymlaen at glywed gennych – cysylltwch â ni gyda’ch sylwadau:

[email protected]

neu ffoniwch 01248 811798

 PWNC TRAFOD 2: CREU SIARADWYR (i) Y BLYNYDDOEDD CYNNAR

 Yr Egwyddor:

Mae’r blynyddoedd cynnar yn holl-bwysig – o ran sefydlu hyfedredd ac o ran sefydlu’r arfer o ddefnyddio’r iaith.

 YDYCH CHI’N CYTUNO Â’R EGWYDDOR HWN? OES GENNYCH UNRHYW SYLWADAU?

Y Nod:

  • Yn y blynyddoedd yma mae trosglwyddo’r Gymraeg drwy’r teulu a’r aelwyd yn ganolog – rhyw 7% o aelwydydd Cymru sydd ar hyn o bryd yn aelwydydd Cymraeg. Mae angen calonogi a chefnogi rhieni i drosglwyddo’r iaith i’w plant ac mae mentrau megis cynllun Twf, a grëwyd gan Gwmni iaith Cyf ond mae Mudiad Meithrin yn gyfrifol am ei weithredu, yn dangos sut mae gwneud hynny.
  • Yn gyfochrog â hyn, mae angen Cymreigio’r system addysgofal i’r blynyddoedd cynnar – cylchoedd meithrin ond hefyd yr holl amrywiaeth o leoliadau sy’n darparu gofal i blant bach. Yn yr oed yma trochiad, nid dwyieithrwydd, yw’r egwyddor sylfaenol. Mae llawer o waith wedi’i wneud ac wedi dwyn ffrwyth ond mae bylchau mawr, mawr iawn yn aros.

 YDYCH CHI’N CYTUNO Â’R NODAU UCHOD?

PA GYMORTH A CHEFNOGAETH SYDD ANGEN AR RIENI A GOFALWYR I DROSGLWYDDO’R IAITH AR YR AELWYD?

SUT GALLWN DDARPARU ADDYSGOFAL GYMRAEG CYNHWYSFAWR I BLANT CYN IDDYNT DDECHRAU’R YSGOL?

OES GENNYCH CHI UNRHYW BROFIADAU O HYRWYDDO’R GYMRAEG YN Y BLYNYDDOEDD CYNNAR A FYDDECH YN FODLON EU RHANNU GYDA NI?

OES GENNYCH CHWI UNRHYW SYLWADAU PELLACH YNGLŶN Â HYRWYDDO’R GYMRAEG YN YSTOD Y BLYNYDDOEDD CYNNAR?

 

DYSGU HANES CYMRU: Y LLYWODRAETH YN COLLI CYFLE

Mae Dyfodol i’r Iaith wedi mynegi eu siom o ddeall bod y Llywodraeth wedi gwrthod un o argymhellion y Pwyllgor Diwylliant, y Gymraeg a Chyfathrebu ynglŷn â dysgu hanes Cymru fel rhan o’r Cwricwlwm newydd.

Dywed Wyn Thomas ar ran y mudiad:

“Mae Dyfodol i’r Iaith yn gresynu fod Llywodraeth Cymru wedi gwrthod argymhelliad y Pwyllgor Diwylliant, y Gymraeg a Chyfathrebu i ddysgu corff cyffredin o wybodaeth i holl ddisgyblion Cymru sydd yn astudio hanes. Collwyd cyfle di-gost i danlinellu lle creiddiol yr iaith Gymraeg yn hanes Cymru.

“Yn ei dro, wrth gwrs, byddai sicrhau ymwybyddiaeth o bwysigrwydd y Gymraeg wedi bod yn gyfraniad pwysig tuag at nod Llywodraeth Cymru o sicrhau miliwn o siaradwyr Cymraeg erbyn 2050.”