Tai Cymdeithasol i Siaradwyr Cymraeg

Ateb

Mae angen sicrhau fod siaradwyr Cymraeg yn cael blaenoriaeth o ran cael mynediad at dai cymdeithasol mewn cymunedau Cymraeg – dyna un o alwadau Dyfodol i’r Iaith yn ei ymateb i ymgynghoriad y Comisiwn Cymunedau Cymraeg.

Ymysg hanner cant o awgrymiadau eraill, mae Dyfodol i’r Iaith yn galw am sicrhau fod holl gynlluniau adeiladu tai yn y dyfodol yn seiliedig ar anghenion lleol yn unig yn hytrach nac ar sail rhagamcanion Swyddfa Ystadegau Gwladol o dwf yn y boblogaeth.

Galwad arall yw bod angen dynodi cymunedau Cymraeg fel Ardaloedd o Arwyddocâd Ieithyddol Arbennig (‘AAIA’) a chryfhau y broses o ystyried effeithau ar y Gymraeg o fewn y drefn Cynllunio yn yr un modd â materion amgylcheddol a chadwraethol. Dylai’r broses hefyd gynnwys gosod uchafswm nifer tai haf ymhob cymuned a monitro effeithiau ieithyddol gwirioneddol datblygiadau preswyl, hamdden ac economaidd sydd wedi derbyn caniatâd cynllunio.

Medd Dylan Bryn Roberts, Prif Weithredwr Dyfodol i’r Iaith, “Efallai mai dyma’r cyfle olaf sydd gennym i geisio sicrhau dyfodol i’n cymunedau Cymraeg. Mae eu bodolaeth o dan fygythiad gwirioneddol yn sgil patrymau allfudo a mewnfudo.

“Yn ogystal â’r pwyntiau polisi uchod, mae angen creu amodau economaidd fydd yn cadw a denu pobl leol i weithio yn y broydd Cymraeg.

“Rydym ni’n edrych ymlaen at weld awgrymiadau’r Comisiwn maes o law, ac at weld y Llywodraeth yn cymryd camau gwirioneddol i ddiogelu parhad defnyddio’r Gymraeg ym mhob agwedd o fywyd cymunedau Cymraeg. Heb ymyrraeth bydd y cymunedau hyn i gyd wedi diflannu am byth.”

EIN HANES EIN HIAITH – CYFLWYNIAD EISTEDDFOD DYFODOL I’R IAITH

Ateb

Mae’n falch gennym gyhoeddi ein cyflwyniad Eisteddfod eleni, ac rydym wrth ein boddau bod Dr Elin Jones wedi cytuno i drafod y berthynas gyfoethog rhwng Cymru a’i hiaith o bersbectif y gorffennol a chyda golwg at y dyfodol. Cynhelir y digwyddiad ar Faes yr Eisteddfod ym Mhabell y Cymdeithasau am 1yp, dydd Mercher, Awst 3ydd. Nodwch y dyddiad – ac edrychwn ymlaen at ycyflwyniad!

“Yn dilyn llwyddiant ei llyfr arloesol, Hanes yn y Tir, fe fydd y Dr Elin Jones yn trafod ei chanfyddiadau am le canolog y Gymraeg yn hanes Cymru. Dengys ei llyfr sut y mae hanes Cymru wedi ffurfio ei thirwedd, a bydd ei darlith yn amlinellu sut mae’n hiaith hefyd wedi ei phlethu i’n hanes. O’n henwau lleoedd i’n henwau personol, o gysyniadau allweddol i ddyddiau’r wythnos, mae’n hanes yn yr iaith a siaradwn, y gorffennol yn ein geiriau – a dyfodol yr iaith honno yn ein dwylo ni.”