DYFODOL YN GALW AM SYSTEM SGORIO GWASANAETHAU CYMRAEG

Mae angen i gaffis, siopau a thafarnau ddangos yn glir bod croeso i bobl siarad Cymraeg wrth drafod ar draws y cownter.  Byddai gwneud hyn yn rhoi hyder i siaradwyr Cymraeg ddefnyddio’r iaith, yn ôl Dyfodol i’r Iaith.

Mae’r mudiad am weld y Llywodraeth yn cyflwyno arwyddion atyniadol i’w gosod ar ffenestri busnesau lle mae croeso i ddefnyddio’r iaith.

Os yw’r Llywodraeth am greu miliwn o siaradwyr Cymraeg erbyn canol y ganrif, rhaid annog mwy o bobl i’w defnyddio, a hynny mewn cymaint o wahanol sefyllfaoedd anffurfiol ag sydd bosib. Dyna graidd gweledigaeth Dyfodol i’r Iaith, ac mae’r mudiad yn grediniol bod rôl allweddol i fusnesau a gwasanaethau preifat i wireddu hyn.

Dyma’r egwyddor sydd tu ôl i alwad y mudiad i gyflwyno system wirfoddol fyddai’n amlinellu gallu a pharodrwydd busnesau i gynnig gwasanaeth cyfrwng Cymraeg. Byddai system o’r math yn seiliedig ar drefniadau sydd eisoes yn gyfarwydd i bawb; safonau glendid bwyd, er enghraifft, neu ganllawiau cwrw da CAMRA. Mae Ceredigion eisoes wedi gyflwyno tystysgrifau i sefydliadau sy’n hyrwyddo’r iaith.

Dywedodd Heini Gruffudd, Cadeirydd Dyfodol:

“Mae caffis, siopau, tafarndai, a myrdd o wasanaethau sector preifat eraill yn cynnig cyfleoedd gwych i ddefnyddio’r Gymraeg yn y gymuned. Byddai system o arwyddion o’r fath yn gyfle i fusnesau arddangos yn glir bod y Gymraeg yn rhan o’u hethos gofal cwsmer. Byddai hefyd yn gymhelliant i roi sylw dyledus i’r Gymraeg o fewn y gweithle, ac i werthfawrogi ac annog sgiliau ieithyddol staff.

Dros amser, a chyda cefndir o ymgyrch bellgyrhaeddol gan y Llywodraeth i godi ymwybyddiaeth o’r iaith, byddwn yn rhagweld y byddai system o’r fath yn cael ei hadnabod fel marc ansawdd a fyddai’n ddeniadol i’r busnesau eu hunain, yn ogystal â’u cwsmeriaid.”

DYFODOL I’R IAITH YN CROESAWU CYLLID I’R IAITH

Mae Dyfodol i’r Iaith yn croesawu’n gynnes elfennau o gyllideb y Llywodraeth a gyhoeddwyd heddiw. Mae’r ymrwymiad i glustnodi £5miliwn ychwanegol ar gyfer y Ganolfan Dysgu Cymraeg a’r penderfyniad i gefnogi Asiantaeth Iaith yn gam mawr ymlaen, medd y mudiad.

Mae Dyfodol i’r Iaith wedi bod yn galw am gryfhau trefn dysgu’r Gymraeg i oedolion, gyda’r nod o roi cyllid sy’n cyfateb i’r hyn sy’n digwydd yng ngwlad y Basgiaid, lle caiff tair gwaith cymaint ei wario ar ddysgu’r iaith i oedolion.  Mae Dyfodol yr Iaith am weld dysgu’r Gymraeg i oedolion yn rhan bwysig o nod uchelgeisiol y Llywodraeth o greu miliwn o siaradwyr Cymraeg erbyn 2050.

Mae Dyfodol yr Iaith hefyd wedi bod yn galw am greu Asiantaeth Iaith a fydd yn rhydd i ddatblygu gweithgareddau fydd yn hyrwyddo’r iaith yn y gymuned, gan gynnwys cadwyn o Ganolfannau Cymraeg.

Dywedodd Heini Gruffudd, Cadeirydd Dyfodol; ‘ Dyma’r math o ymrwymiad mae’r Gymraeg ei wir angen. Mae dysgu’r Gymraeg i oedolion, ac yn enwedig i rieni, a darpar-rieni, a’r sawl sy’n darparu gwasanaethau, wedi bod yn uchel ar ein rhestr blaenoriaethau o’r cychwyn. Rydyn ni hefyd wedi bod yn galw am Asiantaeth Iaith fydd yn rhydd i roi pwyslais ar hybu’r iaith yn iaith fyw a naturiol yn y gymuned.’

PLEIDLAIS I ADAEL Y GYMUNED EWROPEAIDD YN DESTUN PRYDER MEWN PERTHYNAS A’R IAITH

Mae Dyfodol yn pryderu am yr effaith y gallasai pleidlais dros adael y Gymuned Ewropeaidd ei chael ar y Gymraeg.

Mae’r Gymraeg yn elwa llawer o gydweithio rhwng cefnogwyr ieithoedd lleiafrifol ar draws Ewrop.

Bu Senedd Ewrop yn llwyfan pwysig ar gyfer cydweithio gwleidyddol er lles y Gymraeg ac ieithoedd eraill fel y profa llwyddiannau diweddar gwleidyddion o Gymru wrth gynyddu statws y Gymraeg oddi mewn i sefydliadau’r Undeb Ewropeaidd ei hun.

Mae Cyngor Ewrop wedi dangos arweiniad drwy hyrwyddo Siarter Ewrop dros Ieithoedd Lleiafrifol a Rhanbarthol sy’n creu dyletswyddau dan gyfraith ryngwladol ar y Deyrnas Gyfunol i hyrwyddo a diogelu y Gymraeg ac ieithoedd brodorol eraill Ynysoedd Prydain ac Iwerddon. Mae cydweithio agosach rhwng yr Undeb a Chyngor Ewrop yn digwydd ac mae hyn yn cynnig posibiliadau cyffrous o ran cynyddu eto fyth statws y Gymraeg.

Os bydd y Deyrnas Gyfunol yn gadael y Gymuned Ewropeaidd mae perygl i’r posibiliadau hynny fynd ar goll.

Gan nad oes darlun eglur o beth fydd natur y berthynas rhwng y DG a’r UE ar ôl pleidlais i adael mae’r ansicrwydd ym maes yr iaith fel ym maes yr economi yn bryder mawr.