CAMAU I’R CYFEIRIAD IAWN

Mae Dyfodol i’r Iaith wedi croesawu’r cytundeb cydweithio a gyhoeddwyd rhwng Llafur a Phlaid Cymru. Mae’r mudiad yn falch o nodi bod ymrwymiad i dwf y Gymraeg yn cael ei ategu yn y ddogfen a’i bod yn cynnwys nifer o gamau cadarnhaol i’r cyfeiriad iawn o safbwynt polisïau’n ymwneud â’r Gymraeg.

Dywedodd Heini Gruffudd, Cadeirydd Dyfodol:

“Mae’n dda gweld fod y cytundeb yn cynnwys nifer o fesurau sy’n mynd i’r afael â sicrhau ffyniant y Gymraeg a bod hyn, fe ymddengys, yn rhan o’r weledigaeth ehangach ar gyfer y tair blynedd nesaf.

Croesawn y cadarnhad ynglŷn â chymryd y broblem ail gartrefi o ddifrif ac, wrth gwrs, y cynigion o safbwynt ehangu addysg cyfrwng Cymraeg a sicrhau sylw dyledus i hanes Cymru o fewn y Cwricwlwm.

Mae yma hefyd ddatblygiadau sy’n allweddol i gefnogi ffyniant y Gymraeg; Cydnabyddiaeth o bwysigrwydd y Coleg Cymraeg Cenedlaethol a’r Ganolfan Dysgu Cymraeg Cenedlaethol, er enghraifft yn ogystal â’r bwriad i ehangu prosiect Arfor a’r pwyslais ar ddiwylliant a darlledu cynhenid. Afraid dweud, cefnogwn yn ogystal y bwriad i ehangu ac ystwytho Safonau’r Gymraeg a gwarchod enwau lleoedd Cymraeg.

Wrth groesawu hyn oll, fodd bynnag, rhaid bod yn wyliadwrus nad ewyllys da a geiriau teg a gynrychiolir gan y ddogfen. Rhaid mynnu ar lefel ddigonol o gyllid, adnoddau ac ymrwymiad ar gyfer pob un o’r mesuriadau sy’n addawol i’r Gymraeg.”

ADRODDIAD Y COMISIYNYDD YN “WYNEBU SEFYLLFA’R GYMRAEG YN EI HOLL GYMHLETHDOD.”

Mae’r mudiad Dyfodol i’r Iaith wedi canmol Adroddiad pum mlynedd Comisiynydd y Gymraeg fel dogfen gynhwysfawr a threiddgar, sy’n hoelio’r heriau sy’n wynebu’r iaith ar hyn o bryd a thua’r dyfodol.

Dywedodd Heini Gruffudd, Cadeirydd Dyfodol:

“Mae neges gadarn y Comisiynydd yn gwbl addas ac amserol, wrth i Gymru a’r Gymraeg barhau i ymdopi ag effeithiau Covid. Mae’r Adroddiad yn amlygu ac ategu ein hunion bryderon ninnau drwy osod y Gymraeg yn ei chyd-destun cymdeithasol ac economaidd ehangaf a gosod pwyslais cadarn ar ei defnydd. Mynnwn fod y Llywodraeth yn cymryd y ddogfen hon o ddifrif a gweithredu ar fyrder yn unol â’i hargymhellion.

Cytunwn fod ehangu addysg cyfrwng Gymraeg yn hanfodol i dwf y Gymraeg, a da yw nodi fod y Comisiynydd yn galw am fynd i’r afael â’r diffyg athrawon sy’n gymwys i addysgu drwy’r Gymraeg. Heb hynny, ni cheir unrhyw fath o sail i wireddu uchelgais strategaeth y Llywodraeth.

Rydym yn ddiolchgar iawn i’r Comisiynydd am wynebu ac amlinellu sefyllfa’r Gymraeg yn ei holl gymhlethdod.”

SYLWADAU IEUAN WYN JONES YN CADARNHAU’R ANGEN AM GORFF HYD BRAICH I GYNLLUNIO DYFODOL Y GYMRAEG

Yn dilyn sylwadau Ieuan Wyn Jones yn ei lyfr ar ei yrfa wleidyddyol, mae Dyfodol i’r Iaith yn galw eto am sefydlu Corff Hyd Braich i gynllunio dyfodol y Gymraeg.

Yn ôl Dyfodol i’r Iaith mae meysydd helaeth yn galw am sylw brys. Mae’r Llywodraeth fel pe bai’n fwyfwy ymwybodol o’r angen am weithredu ym maes tai a’r economi, yr angen i ddatblygu cymunedau lleol, ond mae’r gweithredu’n ddiffygiol

Meddai Heini Gruffudd, Cadeirydd Dyfodol i’r Iaith, “Mae diffyg cynllunio cyfannol yn eglur. Mae’r targedau addysg Gymraeg yn dod yn fwyfwy annigonol, mae diffyg cyllid amlwg i ddatblygu dysgu’r Gymraeg i oedolion ac yn y gweithle. Mae’r rhaglen i ddysgu’r Gymraeg i athrawon yn brin, a sôn am gyflwyno cyrsiau 60 awr, lle mae angen rhai 600 awr.

“Mae’n hen bryd sefydlu corff hyd braich, gyda staff arbenigol parhaol, a fydd yn gallu creu rhaglen barhaus gyflawn, i’w derbyn gan wahanol adrannau’r Llywodraeth. Byddai corff o’r fath yn gallu rhoi cyfeiriad creadigol i gynllunio ieithyddol yng Nghymru, gyda phwyslais ar deuluoedd a’r gymuned. Bydd yn gallu hyrwyddo’n effeithiol a dirwystr, a chreu cynlluniau dros dymor hir. Gyda rheoleiddio deallus, a chydweithio gydag Adran Gymraeg y Llywodraeth, bydd modd creu amodau cadarn ar gyfer ffyniant y Gymraeg.

”Rydyn ni’n edrych ymlaen at drafod hyn gyda’r Llywodraeth, sydd, er pob ewyllys da, yn araf wrth yrru pethau ymlaen.”

https://nation.cymru/culture/wales-needs-a-new-body-to-promote-welsh-says-ex-deputy-first-minister/