Archifau Categori: Y Cynulliad

Cyfarfod â Gweinidog y Gymraeg: Dyfodol yn pwysleisio’r angen am strwythurau cadarn ym Mil y Gymraeg i hyrwyddo a gwarchod yr iaith

Ateb

Fel rhan o’r ymgynghoriad ar Bapur Gwyn y Gymraeg, bu cynrychiolwyr Dyfodol yn cyfarfod ag Alun Davies, Gweinidog y Gymraeg a’i weision sifil yn ddiweddar.

Cafwyd cyfarfod cadarnhaol iawn, a bu’n gyfle i Dyfodol ategu drachefn ein galw am strwythurau cadarn fyddo’n hyrwyddo’r Gymraeg ar draws yr holl beuoedd a sectorau, gyda’r nod o gynyddu ei defnydd anffurfiol o ddydd-i-ddydd. Mae’r elfen hon o hyrwyddo yn flaenoriaeth i’n gweledigaeth, ond ar yr un pryd, dymunwn weld yr elfen reoleiddio yn ehangu i’r sector preifat ond yn cael ei symleiddio. Mae taro’r cydbwysedd hwn, yn ogystal â chynllunio pwrpasol a chyllid digonol, yn allweddol i lwyddiant Strategaeth y Llywodraeth ar gyfer y Gymraeg.

Roedd sylwadau’r Gweinidog a’r gweision sifil yn galonogol iawn, ond rhaid cofio mai proses yw hon, a rhaid cofio’n ogystal bod angen i ni barhau i bwyso am strwythurau fydd yn caniatáu’r grym, annibyniaeth ac arbenigedd wnaiff arwain at gynnydd yn y nifer o siaradwyr Cymraeg a’r cyfleoedd i’w defnyddio.

Gweler y linc isod sy’n caniatáu i chwi anfon ymateb i ymgynghoriad y Papur Gwyn. Byddwn yn eich annog yn gryf i fanteisio ar y cyfle hwylus hwn i ymateb (dyddiad cau 31/10/17), ac i bwyso am sylfaen a fframwaith wnaiff gefnogi twf y Gymraeg dros y blynyddoedd i ddod. Gallwch ddanfon eich ymateb ar ebost at:  [email protected] 

Llythyr Ymgynghoriad Papur Gwyn

 

ANGEN SEFYDLU CYLCH RHINWEDDOL I HYRWYDDO DEFNYDD CYNYDDOL O’R GYMRAEG: YMATEB DYFODOL I YMGYNGHORIAD BIL Y GYMRAEG

Ateb

Yn ôl Heini Gruffudd, Cadeirydd y mudiad Dyfodol i’r Iaith;

“Mae bellach angen creu cylch rhinweddol o ffactorau fydd yn hyrwyddo defnydd cynyddol o’r Gymraeg ar draws y sectorau, ac ym mhob agwedd o fywyd dydd-i-ddydd . “

Dyma’r her a osodir gan y mudiad wrth i Lywodraeth Cymru wrth iddynt fynd i’r afael â llunio Bil y Gymraeg er mwyn cefnogi’r nod o greu miliwn o siaradwyr erbyn 2050.

Mae Dyfodol wedi bod yn pwyso’r angen am gorff hyd-braich grymus i arwain polisi a bod yn gyfrifol am drosolwg strategol ym maes hyrwyddo’r Gymraeg, a theimlent fod lle i groesawu rhai o argymhellion y ddogfen ymgynghori ddiweddaraf.

Pwysleisia’r mudiad, fodd bynnag, bydd angen i unrhyw strwythurau a chynlluniau newydd gael eu cyllido’n ddigonol, a bod holl adrannau’r Llywodraeth (ac yn enwedig yr Adran Addysg) yn derbyn eu dyletswyddau, o ran cyllid ac ymrwymiad, mewn perthynas â gwireddu Strategaeth y Gymraeg.

Yr un mor bwysig yw datblygu arbenigedd cynllunio ieithyddol o fewn y Llywodraeth a’r Comisiwn newydd, a datblygu strwythurau cydlynol a grymus i yrru’r agenda at y dyfodol.

Wrth groesawu sawl elfen o’r ddogfen ddiweddaraf hon, ac yn enwedig y bwriad i ymestyn pŵer statudol i’r sector breifat, a’r dylestswyddau newydd ar gynllunio ieithyddol. Eto, rhybuddiai Dyfodol:

  • Nad yw sefydlu un corff (y ‘Comisiwn’), fyddai’n uno’r gwaith o hyrwyddo a rheoleiddio, yn ymateb delfrydol i’r anghenion. Mae’r ddwy elfen yn gofyn am ymatebion tra gwahanol, ac o fwrw ymlaen â sefydlu un corff, rhaid sicrhau na fydd unrhyw lastwreiddio ar y gallu i orfodi cydymffurfiaeth.

 

  • Er mwyn sicrhau llais annibynol cryf, byddwn yn dadlau’n gryf mai’r Rheolaethwyr, yn hytrach na’r Llywodraeth, ddylai fod â’r grym i osod safonau a chyhoeddi canllawiau a chodau ymarfer

 

  • Bydd angen rôl gydlynol gryf i’r Comisiwn, a hynny er mwyn cynghori’r Llywodraeth, a sicrhau bod gwahanol brosiectau a mentrau’n atgyfnerthu ei gilydd

 

  • Mae codi ymwybyddiaeth o werth y Gymraeg yn allweddol i lwyddiant y gwaith, a bydd angen ymchwil ysgolheigaidd manwl ar sut i ledaenu’r neges ymysg y gwahanol sectorau a’r cyhoedd

 

  • Croesawn y bwriad i ddiwygio’r safonau, ond yn y cyfamser, rhaid sicrhau nad yw’r newid yn tanseilio gweithrediad y drefn ar ei ffurf bresennol

 

 

  • Byddwn y ffafrio trefn gwyno fwy hyblyg, fyddai’n caniatáu ymateb cyflym, neu ymchwiliad trwyadl, pan fo’n addas. Teimlwn yn ogystal bod y ddirwy o £5,000 am ddiffyg cydymffurfiaeth yn chwerthinllyd o isel.

 

  • Croesawn yn gynnes y dyletwyddau cynllunio ieithyddol, a chredwn fod dyletswyddau o’r math yn hanfodol er mwyn newid diwylliant. I sicrhau eu heffeithlonrwydd, bydd angen eglurhad manwl o’u grym cyfreithiol dros y misoedd i ddod. Byddwn hefyd yn pwyso am ddyletswydd ychwanegol i  alw am greu tirwedd sy’n ffafrio’r Gymraeg; byddai hyn yn sicrhau’r hanfod o bresenoldeb amlwg a chymunedol i’r iaith

 

GALW AM WNEUD Y GYMRAEG YN HANFODOL MEWN SWYDDI ADDYSG

Ateb

Mae Dyfodol yr Iaith am i’r Gymraeg fod yn hanfodol ar gyfer swyddi Arweinyddion Anghenion Dysgu Ychwanegol yng Nghymru.  Mae’r swyddi hyn, yn y pedwar Consortiwm Addysg, wedi’u hysbysebu yn y Guardian, a dim ond ‘dymunol’ yw hi bod yr ymgeiswyr yn siarad y Gymraeg.

 

Medd Dyfodol, “Mae hi’n hynod siomedig nad yw’r Consortia Addysg Rhanbarthol yng Nghymru yn gweld bod angen i arweinwyr Dysgu Ychwanegol fod yn siarad y Gymraeg.

 

Ar hyd y blynyddoedd diwethaf mae’r Gymraeg wedi cael lle annigonol ym maes addysg arbennig. Mae’n bryd newid y drefn, fel bod plant ysgolion Cymraeg yn cael eu trin yn gyfartal o ran eu sgiliau iaith a’u datblygiad addysgol.

 

Er bod dau gonsortia’n nodi bod y Gymraeg yn ‘ddymunol iawn’ ar gyfer y swyddi, dyw hyn ddim yn ddigon.  Mae angen i’r rhai sy’n cael y swyddi hyn fod â gwybodaeth drylwyr o’r sefyllfa ieithyddol yng Nghymru.  Mae gallu trafod y maes yn y Gymraeg yn rhan annatod o hyn, gan gynnwys gwybod yn drylwyr am anghenion disgyblion Cymraeg a dwyieithog.”